حذف
نور خورشید و نور مصنوعی هر دو نقش مهمی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند، اما هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در این متن، به بررسی جامع تأثیرات نور خورشید و نور مصنوعی بر سلامت جسمی و روانی انسان، بهره‌وری در محیط کار، و مزایا و معایب هر یک می‌پردازیم.
نور خورشید با تولید نوری که تمامی طیف‌ها را در خود دارد، در چرخه زندگی روزمره و سلامت ما تأثیر مستقیم می‌گذارد. دمای رنگی خورشید بین 5500 تا 6500 کلوین متغیر است. نور آبی خورشید در آبی‌ترین حالت خود 5400 کلوین است که باعث ترشح هورمون کورتیزول (Cortisol) در بدن می‌شود. این هورمون عامل هوشیاری و تمرکز در انسان است. زمانی که به پایان روز نزدیک می‌شویم، طیف‌های قرمز و نارنجی غروب به ترشح هورمون ملاتونین (Melatonin) در بدن کمک می‌کند. ملاتونین یا هورمون خواب با ایجاد احساس خستگی و کاهش هوشیاری به انسان کمک می‌کند به خواب برود. همچنین قرار گرفتن در نور صبحگاهی هورمون ملاتونین را کاهش داده و به تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن کمک می‌کند. از دیگر مزایای نور خورشید تولید ویتامین دی در بدن است. ویتامین دی در جذب کلسیم و استحکام استخوان‌ها نقش اساسی دارد.
شواهد و تحقیقات نشان داده‌اند که کارگرانی که در طول روز به اندازه کافی نور خورشید دریافت می‌کنند، بهتر می‌خوابند و در ساعات کاری، بهره‌وری بیشتری دارند. آنها کمتر احساس خواب‌آلودگی می‌کنند و کمتر سردرد و خستگی چشم را تجربه می‌کنند. بر اساس تحقیقات، 47 درصد از کارمندان در عدم وجود نور طبیعی احساس خستگی بیشتری می‌کنند و 43 درصد اظهار داشتند که بدون نور خورشید احساس غمگینی می‌کنند. همچنین وجود منابع نور طبیعی در محیط کار نیز، رضایت کلی شغلی را افزایش می‌دهد.
در مقایسه نور خورشید و نور لامپ باید در نظر بگیریم که بر خلاف نور مصنوعی، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید عوارض زیادی به همراه دارد. علاوه بر گرمای خورشید، نور شدید آن نیز به مدت طولانی برای انسان خطرناک است. با توجه به اینکه اتمسفر زمین از تابیدن مقدار زیادی از اشعه‌ی ماوراء بنفش و مادون‌قرمز جلوگیری می‌کند؛ اما قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید ریسک ابتلا به سرطان پوست را بالا می‌برد. چند مورد از معایب نور طبیعی به شرح زیر است:
یکی از مزیت‌های نور مصنوعی قابلیت کنترل آن است. در مقایسه نور طبیعی و نور مصنوعی باید در نظر گرفت که تنوع در شکل، رنگ، زاویه تابش و شدت درخشندگی نور مصنوعی به ما کمک می‌کند تا محیط زندگی خود را به شکل دلخواهمان نورپردازی کنیم. انسان با اختراع نور توانست از ساعات شب استفاده کند و بهره‌وری کاری خود را افزایش دهد. همین افزایش بهره‌وری به پیشرفت علم و گسترش اختراعات کمک شایانی کرد. نور مصنوعی به انسان کمک کرد تا به مرزهای ناشناخته تاریکی در اعماق اقیانوس‌ها و غارها سفر کند و جهان پیرامون خود را بهتر بشناسد. نور مصنوعی در علم پزشکی به درمان بیماری‌هایی مانند زردی نوزاد و بیماری‌های پوستی کمک کرد. همچنین استفاده از نور مصنوعی در عمل‌های جراحی و تشخیصی مانند آندوسکوپی به کمک انسان آمد تا درون بدن را بهتر ببیند.
استفاده از نور مصنوعی تنها راه انسان برای ایجاد منبع نور در نبود نور خورشید است. هرچند با پیشرفت تکنولوژی، انسان سعی بر این داشته تا نور خورشید را شبیه‌سازی کند اما همچنان برای سلامت روان و جسم خود نیاز به نور طبیعی دارد. مثلاً استفاده از نور لامپ مهتابی و لامپ ال ای دی یا نور چراغ با کلوین ۵۰۰۰ در هنگام خواب، ساعت بیولوژیکی بدن را مختل می‌کند. دانشمندان و طراحان صنعت روشنایی تلاش دارند تا در آینده نزدیک با استفاده از تغییر شدت نور و کلوین در ساعات مختلف، نورپردازی خانه‌ها و محل کار انسان را هوشمند کنند. به این تحول در صنعت روشنایی HCL می‌گویند که مخفف (Human Centric Lighting) و به معنای روشنایی انسان محور است. این تحولی نوپا سعی دارد با هوشمندسازی نور محیط کار و زندگی به سلامت جسمی و روحی همچنین بازدهی کاری کمک کند.
در نهایت، هر دو نوع نور طبیعی و مصنوعی دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. نور خورشید با تأثیرات مثبت بر سلامت جسمی و روانی و تولید ویتامین دی، نقش مهمی در زندگی ما دارد. اما باید به معایب آن نیز توجه کرد و از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آن خودداری کرد. از سوی دیگر، نور مصنوعی با قابلیت کنترل و تنوع در شکل و رنگ، به ما کمک می‌کند تا محیط زندگی خود را به شکل دلخواهمان نورپردازی کنیم. با این حال، باید به تأثیرات منفی آن بر سلامت روان و جسم نیز توجه داشت و سعی کرد تا با استفاده از تکنولوژی‌های جدید، نورپردازی هوشمند و انسان محور را در محیط‌های کاری و زندگی خود به کار بگیریم.
برای مشاوره تلفنی رایگان 24 ساعته با شماره 09192200040 تماس بگیرید.