حذف
مقدمه زردی نوزاد یا یرقان نوزادی یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که بیش از نیمی از نوزادان تازه متولد شده به آن مبتلا می‌شوند. این عارضه به دلیل بالا بودن سطح بیلی‌روبین در خون نوزاد ایجاد می‌شود و میتواند در صورت عدم درمان به موقع، مشکلات جدی‌تری را به همراه داشته باشد. در این مقاله به بررسی علل، انواع و روش‌های درمان زردی نوزاد می‌پردازیم.
علل زردی نوزاد زردی نوزاد به دلیل تجمع بیلی‌روبین در خون ایجاد می‌شود. بیلی‌روبین یک رنگدانه زرد است که از تجزیه هموگلوبین در گلبول‌های قرمز به وجود می‌آید. در دوران بارداری، کبد مادر وظیفه دفع بیلی‌روبین جنین را بر عهده دارد. پس از تولد، کبد نوزاد باید این وظیفه را به عهده بگیرد، اما ممکن است در روزهای اولیه تولد، کبد نوزاد به اندازه کافی بالغ نشده باشد و نتواند بیلی‌روبین را به طور موثر دفع کند. این امر منجر به تجمع بیلی‌روبین در خون و ایجاد زردی می‌شود.
انواع زردی نوزاد
زردی فیزیولوژیکی: این نوع زردی در بیش از 50% نوزادان تازه متولد شده دیده می‌شود و معمولاً از روز دوم یا سوم پس از تولد شروع می‌شود و تا یک یا دو هفتگی ادامه می‌یابد. این نوع زردی به دلیل نارس بودن کبد نوزاد در دفع بیلی‌روبین ایجاد می‌شود و با بالغ شدن کبد نوزاد به خودی خود برطرف می‌شود2.
زردی شیردهی: این نوع زردی در 5 تا 10% نوزادان تازه متولد شده رخ می‌دهد و به دلیل عدم دریافت شیر کافی توسط نوزاد ایجاد می‌شود. شیر مادر باعث افزایش حرکات روده نوزاد و دفع بیلی‌روبین می‌شود. بنابراین، افزایش تعداد دفعات شیردهی میتواند به کاهش زردی کمک کند3.
زردی ناشی از شیر مادر: این نوع زردی در 1 تا 2% نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، دیده می‌شود و معمولاً در 4 تا 7 روزگی نوزاد شروع می‌شود و ممکن است تا 3 تا 10 هفته ادامه یابد. علت این نوع زردی تولید ماده‌ای در شیر مادر است که مانع عملکرد طبیعی کبد نوزاد در دفع بیلی‌روبین می‌شود. این نوع زردی ارثی است و به این معنی نیست که شیر مادر مشکل دارد. ادامه تغذیه با شیر مادر توصیه می‌شود و زردی به خودی خود برطرف می‌شود.
روش‌های درمان زردی نوزاد
تغذیه مکرر: یکی از روش‌های اصلی درمان زردی نوزاد، تغذیه مکرر نوزاد با شیر مادر یا شیر خشک است. تغذیه مکرر باعث افزایش حرکات روده و دفع بیلی‌روبین می‌شود5.
نوردرمانی (فتوتراپی): در این روش، نوزاد تحت نور مخصوصی قرار می‌گیرد که باعث تجزیه بیلی‌روبین در پوست و دفع آن از طریق ادرار و مدفوع می‌شود. لامپ فتوتراپی 20 وات یکی از ابزارهای پرکاربرد در این روش است.
ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg): اگر زردی به دلیل تفاوت گروه خونی مادر و نوزاد باشد، تزریق ایمونوگلوبولین داخل وریدی میتواند به کاهش سطح بیلی‌روبین کمک کند.
انتقال خون: در موارد شدید زردی که به سایر روش‌های درمانی پاسخ نمی‌دهد، ممکن است نیاز به انتقال خون باشد. این روش به کاهش سریع سطح بیلی‌روبین کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری زردی نوزاد یک مشکل شایع اما قابل درمان است. با تشخیص به موقع و استفاده از روش‌های مناسب درمانی، می‌توان از بروز عوارض جدی جلوگیری کرد. والدین باید با مشاهده اولین علائم زردی، به پزشک مراجعه کنند و توصیه‌های پزشکی را جدی بگیرند. تغذیه مکرر، نوردرمانی و در موارد خاص، استفاده از ایمونوگلوبولین داخل وریدی و انتقال خون از جمله روش‌های موثر در درمان زردی نوزاد هستند.